NY DOKTORGRAD
Jakter på meir effektiv behandling for leukemipasientar
 Foto: Jan Kåre Wilhelmsen |
«Phosphoproteomics in disease stratification and therapy design of acute myeloid leukemia».
Akutt myelogen leukemi (AML) er ein svært aggressiv blodkreft som er kjenneteikna ved rask vekst og opphoping av umodne celler i blodet. Fleirtalet av pasientane som har AML er eldre, og denne pasientgruppa har ein høg risiko for utvikling av alvorlege biverknadar og død på grunn av kreftbehandlinga. Utvikling av meir skånsam og effektiv behandling er difor viktig.
I arbeidet med avhandlinga fann Forthun metodar for å kunne kartleggje ein spesiell type protein hjå AML-pasientar. Vidare fann ho at ein ved hjelp av desse proteina kunne klassifisere pasientane etter dei same grupperingane som ein brukar ved tradisjonell diagnostisering av AML-pasientar. Dette tydar på at metodane kan vere nyttige for å finne kva pasientar som sannsynlegvis vil få tilbakefall og dermed vil trengje tett oppfølging frå legen.
For å kunne utvikle potensielle nye behandlingsalternativ for AML-pasientar, vart Interferon-alfa, ein menneskeskapt kopi av ein type protein som kroppen nyttar for å nedkjempe infeksjon, kombinert med anti-epilepsi-medikamentet valproat. Forthun fann at kombinasjonen av desse medikamenta gav auka dødelegheit hjå leukemicellene, og at Interferon-alfa utvunne frå kvite blodceller var meir effektiv samanlikna med kunstig laga Interferon-alfa.
I jakta på endå meir effektive medikamentkombinasjonar for valproat, nytta Forthun ein rottemodell for å undersøkje kva som kan gjere pasientar resistente mot behandlinga. I tillegg vart den 1 mm lange jordormen Caenorhabditis elegans brukt for å finne gen som kunne utnyttast som mål for terapi saman med valproat. Forthun fann blant anna at hemming av proteina aktin, tubulin og transforming growth factor-beta kunne auke effekten av valproat. Samstundes vart det avslørt at eit gen kalla UTX truleg må fungere for at AML-pasientar skal ha nytte av leukemibehandling med valproat. Dette er viktig for å kunne vite kva pasientar som skal få denne typen behandling.
Personalia:
Rakel Brendsdal Forthun vart føydd i 1983 og kjem frå Lavik i Sogn. Ho tok mastergrad i medisinsk cellebiologi ved Universitetet i Bergen i 2007 og starta som doktorgradsstipendiat ved Hematologisk seksjon, Institutt for Indremedisin i 2008, finansiert av Universitetet i Bergen. Professor Bjørn Tore Gjertsen har vore hovudrettleiar, og professor Øystein Bruserud og Fyrsteamanuensis Gry Sjøholt har vore medrettleiarar.
Tidspunkt og sted for prøveforelesningen:
16.11.2012, kl. 12.00. Oppgitt emne: "Epigenetic mechanisms in cancer".
Sted: Auditorium 1, Bygg for biologiske basalfag, Jonas Lies vei 91.
Tidspunkt og sted for disputasen:
16.11.2012, kl. 14.00, Auditorium 1, Bygg for biologiske basalfag, Jonas Lies vei 91.
Kontaktpersoner:
Rakel Brendsdal Forthun, tlf. 414 59638, epost: Rakel.Forthun@med.uib.no
Mediekontakt ved Kommunikasjonsavdelingen
E-post: mediekontakt[ætt]uib.no
Telefon: 55 58 89 00
Avhandlingen kan lånes på Bibliotek for medisinske og odontologiske fag. For kjøp/bestilling av avhandlingen, kontakt kandidaten direkte.