Universitetet i Bergen : Doktorgrader : 2000
NY DOKTORGRAD
Meininga bak språkstrukturane
 |
"The Identification of Functional Architecture".
I avhandlinga presenterer Vangsnes ein teori som søkjer å forklara sider av måten frasar og setningar er bygde opp på i ulike språk, på grunnlag av semantiske (tydingsmessige) sider av frasane. Teorien, kalla ‘Identifikasjonsteori’, er utvikla innanfor ramma av generativ grammatikk, eit rammeverk særleg knytta til den amerikanske lingvisten Noam Chomsky. Avhandlinga byggjer i stor grad på komparative studiar av nordiske språk og dialektar, og Vangsnes har mellom anna særleg undersøkt finlandssvenske og nordsvenske dialektar. Identifikasjonsteori er basert på ein tanke om at alle refererande språklege uttrykk er bygde opp av ein leksikalsk del som bestemmer innhaldet og ein funksjonell del som knytter innholdet til den aktuelle språkbruksituasjonen. Den funksjonelle delen kjem før den leksikalske, og består av abstrakte kategoriar som må 'identifiserast'. Identifiseringa skjer gjennom at grammatiske element vert generert i den funksjonelle delen av uttrykket, anten gjennom flytting frå den leksikalske delen eller ved direkte innsetjing. Vangsnes viser korleis denne tilnærminga til ordstilling kan kasta lys over mellom anna det nordiske artikkelsystemet der norsk, svensk og færøysk har dobbel bestemtheit (den svarte hesten), dansk enkel bestemtheit (den sorte hest), islandsk ingen føresett adjektivisk artikkel (svarti hesturinn) og nordsvensk adjektivinkorporering (svarthesten). Avhandlinga presenterer dessutan fleire empiriske oppdagingar, så som at visse svenske dialektar tillet strukturen min hesten, og Vangsnes syner at dette på overraskande vis kan setjast i samanheng med systema for kjønsbøying i dei aktuelle dialektane.
Personalia:
Øystein Alexander Vangsnes er fødd 30. september 1968 i Sogndal og oppvaksen på Leikanger og i Skedsmo. Han tok filologisk embetseksamen med hovudfag i allmenn lingvistikk våren 1994 ved Universitetet i Bergen. I 1994/95 var Vangsnes statsstipendiat ved Islands universitet i Reykjavík, og frå 1995 til 1999 hadde han ei stilling som universitetsstipendiat ved Institutt for lingvistikk og litteraturvitskap, Universitetet i Bergen. Hausten 1999 var Vangsnes universitetslektor ved Umeå universitet, og frå 1. februar er han tilsett ved Institutt for lingvistikk, Universitetet i Tromsø.
Tidspunkt og sted for disputasen:
29.01.2000, kl. 10.15, Auditorium B, Sydneshaugen skule, Sydnesplass 9.
Kontaktpersoner:
Øystein Alexander Vangsnes, tlf. 55 58 23 96 (a), 55 32 28 22 (p)
Informasjonskonsulent Rønnaug Tveit, tlf. 55 58 90 43 (a), tlf. 55 12
56 91 (p), epost: ronnaug.tveit@info.uib.no
Avhandlinga er tilgjengeleg på http://www.hf.uib.no/i/LiLi/SLF/ans/Vangsnes/Contents.html